جریان نقدینگی چیست؟
جریان نقدینگی (Cash Flow) یکی از مهمترین شاخصهای مالی است که در واقع به مجموع و برآورد ورود و خروج مالی در یک تجارت، کسب و کار یا پروژه گفته میشود. مدیریت صحیح جریان نقدینگی نه تنها بقای شرکتها را تضمین میکند، بلکه به رشد و توسعه آنها نیز کمک میکند. جریان نقدینگی به طور معمول در یک دوره زمانی محدود و مشخص تعیین و محاسبه میشود. به عبارت دیگر جریان نقدینگی نشان میدهد که چه قدر پول خالص در یک کسب و کار در گردش است و سازمان مورد نظر تا چه حد از پس هزینههای خود بر میآید. همچنین اگر یک سازمان در حال رشد باشد انتظار میرود که به طور مداومی با افزایش جریان نقدینگی رو به رو شود. در این مطلب قصد داریم همه چیز را درباره جریان نقدینگی بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
جریان نقدینگی چه اهمیتی دارد؟
بدون شک پر اهمیتترین مسأله در پیشرفت یک پروژه پول است. جریان نقدینگی به افراد کمک میکند تا بتوانند وضعیت مالی پروژه خود را بررسی کنند و آن را مدیریت کنند. جالب است بدانید که یکی از دلایل عمده و اصلی شکست بسیاری از پروژهها کمبود جریان نقدینگی و مشکلات نقدینگی است. مشکلات نقدینگی میتواند باعث شود که شرکت یا سازمان مورد نظر نتواند تأمینکنندههای خود را راضی نگه دارد، اقدامات مربوطه را ادامه دهد و حتی در برخی از شرایط میتواند باعث ورشکستگی شود. جریان نقدینگی در واقع مشابه با خون در رگهای انسان است و کسب و کارها بر اساس جریان نقدینگی خود سیاستهای خود را تعیین میکنند. اگر جریان نقدینگی شما درست باشد، میتوانید با سرمایهگذاریهای مختلف تولید و فروش خود را افزایش دهید و به طور مداومی پیشرفت کنید.
محاسبه مرتب جریان نقدینگی به شما کمک میکند تا متوجه شوید که سرمایه در دسترس خود را در کجا خرج میکنید، در چه زمانهایی ممکن است با کسری بودجه رو به رو شوید، چگونه از روابط تجاریتان محافظت کنید و… . در نتیجه با دانستن جریان نقدینگی خود در زمانهای مختلف میتوانید، سرمایهگذاریهای بهتری انجام دهید و با برنامهریزی مناسب در زمانهای مناسب کسب و کار خود را توسعه دهید. جریان نقدینگی به شما کمک می کند تا هزینه فرصت های خودتان را بهتر کنترل کنید و البته سرمایه گذاری های بیشتری را انجام دهید.
انواع مختلف جریانهای نقدینگی چیست؟
همان طور که گفتیم جریان نقدینگی بخشی از گزارشات مالی مربوط به شرکتها و مؤسسههای مختلف است. جریانهای نقدینگی دارای انواع بسیار مختلفی هستند که برخی از آنها را در ادامه برای شما معرفی میکنیم.
cash flow operative یا نقدینگی حاصل از فعالیتهای عملیاتی
یکی از انواع جریانهای نقدینگی که در گزارشات مالی ذکر میشود نقدینگی حاصل از فعالیتهای عملیاتی است. این نوع از جریان نقدینگی در واقع به درآمد حاصله از بخشهای فروش، تولید و ارائه خدمات گفته میشود. به علاوه مواردی مانند تجهیزات، استهلاک، مالیات که شامل محصولات میشود را جزء فعالیتهای عملیاتی درج میکنیم.
نقدینگی رایگان به حقوق صاحبان سهام « FCFE»
این نوع از جریان نقدینگی در واقع به درآمد حاصل از سرمایهگذاریها گفته میشود. این وجه نقد در میان تمامی سهامداران قابل دسترسی است. نقدینگی حاصل از فعالیتهای عملیاتی به طور کلی شامل خرید و فروش داراییهای سرمایهای، وامها و مبلغهای دریافتی از مشتریان است که برای سرمایهگذاریهای جدید در همان کسب و کار مورد استفاده قرار میگیرد.
نقدینگی رایگان به شرکت FCFE
این نوع از نقدینگی بیش از هر چیزی در ارتباط با فعالیتهای خرید و فروش سهام شرکت است. این نوع از جریان نقدینگی نشان میدهد که شرکت هیچ بدهی ندارد و یکی از مهمترین معیارها برای مدلسازی و ارزیابی مالی مؤسسهها است.
تفاوت بین جریانهای نقدینگی مثبت و منفی چیست؟
همان طور که گفتیم جریان نقدینگی به برآورد ورود و خروج وجه نقد در یک مؤسسه یا کسب و کار میپردازد. جریان نقدینگی میتواند مثبت یا منفی باشد. جریان نقدینگی مثبت در واقع نشان میدهد که مجموع وجه نقد ورودی در یک دوره زمانی نسبت به خروجی در همان زمان بیشتر است. جریان نقدینگی مثبت بهترین حالت برای کسب و کار مورد نظر است. این نوع از جریان نشان میدهد که کسب و کار مورد نظر میتواند هزینهها و بدهیهای خود را پرداخت کند و مشکلی ندارد.
به علاوه این جریان نشان میدهد که داراییهای نقدینگی شرکت در حال افزایش است و شرکت در حال پیشرفت است. جریان نقدینگی منفی نشان میدهد که میزان خروجیهای نقدی پر یک بازه زمانی مشخص از ورودیها بیشتر است. این نوع از جریان نقدینگی نشان میدهد که شما بیش از درآمد خود خرج میکنید. در این شرایط حتی ممکن است برای پرداخت هزینههایتان مجبور شوید به وامها و قرض کردن پول روی بیاورید. یکی از نکاتی که در این مورد باید به آن اشاره کرد شوکها هستند که میتوانند بر روی جریان نقدینگی و سودآوری مورد انتظار تأثیرگذار باشند. شوکهای موقت به صورت موقتی بر روی جریانهای نقدینگی اثر میگذارند و مدیریت درست جریانهای نقدینگی میتواند این مشکل را رفع کند.
بالعکس شوکهای دائمی به صورت طولانی مدت بر روی جریانهای نقدینگی اثر میگذارند و علاوه بر نقدینگی و تولیدات حال حاضر بر تولیدات آتی نیز تأثیر میگذارند. توجه داشته باشید که شوکهای موقتی میتوانند به آسانی ایجاد شوند. برای مثال ایجاد یک خرابی در یکی از دستگاهها میتواند، باعث ایجاد شوک شود و بر روی جریان نقدینگی و عوامل مربوط به آن اثرگذار باشد. هر چقد شما بتوانید بهتری جریان نقدینگی کسب و کاری که دارید را کنترل کنید احتمال ضرر کردن را کاهش خواهید داد. در نهایت اگر قرار باشد شکست را هم تجربه کنید به صورت نقطه سر به سر خواهد بود.
مطلب پیشنهادی: شاخص بورس چیست؟
نمودار جریان نقدینگی
یکی از بهترین راهها برای محاسبه و مدیریت جریانهای نقدینگی رسم نمودارها است که با استفاده از اکسل میتوان آن را انجام داد. به علاوه نرمافزارهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند جریانهای نقدینگی را برای شما محاسبه و مدیریت کنند.
کاربردهای جریانهای نقدینگی چیست؟
جریانهای نقدینگی دارای کاربردهای زیادی هستند. برخی از مهمترین کاربردهای جریانهای نقدینگی شامل موارد زیر هستند.
- محاسبه جریانهای نقدینگی به شما کمک میکند که تعیین کنید شرکت شما در چه وضعیتی قرار دارد. جریانهای نقدینگی مثبت نشان میدهند که شرکت شما توان پرداخت بدهیهای خود و تأمین هزینههای خود را دارد.
- با محاسبه جریانهای نقدینگی میتوانید تأثیر رویدادهای مختلف را بر روی شرکت شما نشان میدهد و میتوانید تأثیرات فرآیندهای مختلفی مانند فروش سرمایه یا فروش داراییها را بر شرکت و جریان نقدینگی آن بررسی کنید.
- محاسبه و مدیریت جریانهای نقدینگی میتواند به شما کمک کند تا برای آینده خود برنامهریزی کنید و باعث پیشرفت شرکت یا مؤسسه خود شوید.
- مدیریت درست جریانهای نقدینگی به شما کمک میکند تا هزینههای خود را شناسایی و مدیریت کنید.
- یکی دیگر از مزیتهای این جریانها این است که میتوانید بدهیهای مختلف را شناسایی کنید و برای وصول آن اقدام کنید.
- مدیریت جریانهای نقدینگی میتواند به شما کمک کند تا در صورت لزوم برای پرداخت بدهیهای خود زمان بیشتری به دستآورید. همچنین مدیریت درست جریان نقدینگی به شما در شناسایی کردن کسری بودجه و برنامه ریزی برای آن نیز کمک زیادی می کند.
- یکی دیگر از مزیتهای محاسبه جریانهای نقدینگی این است که مشخص میکند، چه مدت زمانی طول میکشد تا داراییها به وجه نقد تبدیل شوند.
جریان نقدینگی و کنترل پروژه
کنترل پروژه برای کنترل و مدیریت درست منابع مالی جریانهای نقدینگی را محاسبه و مدیریت میکند. کنترل دقیق و درست جریان نقدینگی یکی از شرح وظایف حسابداری است، بنابراین شما باید یک حسابداری با تجربه را برای کسب و کار خودتان استخدام کنید. در طی جریان محاسبه نقدینگی و کنترل پروژه گامهای مختلفی لازم است برداشته شود که بر طبق زیر است.
شناسایی هزینهها و درآمدها
در اولین قدم شما باید هزینهها و درآمدهای خود را برآورد کنید. برای محاسبه درآمدها میتوانید منابع مختلفی مانند فروش محصولات یا سهام و همچنین ارائه خدمات را در نظر بگیرید. منابع هزینهها نیز میتوانند بسته به فعالیتی که در سازمان یا شرکت مورد نظر انجام میشود میتواند متفاوت باشد، اما میتوانید منابعی مانند خرید زمینها، خرید مصالح، خرید تجهیزات و همچنین هزینههای مربوط به نیروهای انسانی را لحاظ کنید. پس از برآورد این هزینهها میتوانید وارد مرحله بعدی شوید.
پیشبینی مقادیر ریالی
در این مرحله باید سعی کنید برای هر آیتم و بخش هزینههای ریالی را پیشبینی کنید و کارها را بر طبق پیشبینیها و سیاستهای اجرایی کارها را پیش ببرید.
زمانبندی جریان درآمدها و هزینهها
زمانی که قرار است یک پروژه کاری اجرا شود کارفرما و پیمانکار با یکدیگر قرار داد میبندند و یک زمان تقریبی را برای تحویل کارها در نظر میگیرند. در این مرحله با توجه به مرحلههای قبلی سیاستهای تأمین نقدینگی نیز تعریف میشوند.
تهیه نمودار جریان نقدینگی
در این مرحله باید نمودار جریان نقدینگی را رسم کنید. تهیه این نمودار به شما کمک میکند تا برنامههای پیشبینی شده خود را بررسی کنید و متوجه شوید در کدام مرحله از کارها قرار دارید.
تعیین جریان خالص مالی
در این مرحله میتوانید میزان خالص جریان مالی را محاسبه کنید و با توجه به آن برنامهریزیهای جدید و لازم را انجام دهید.
مطلب پیشنهادی: برای شغل آرایشگری از کجا شروع کنیم؟
گزارش جریان نقدینگی
در این مرحله که در واقع آخرین مرحله است باید جریان نقدینگی را گزارش کنید. این گزارش دارای سه بخش اصلی است که شامل موارد زیر هستند.
فعالیتهای اجرایی
فعالیتهای اجرایی در واقع بخش اصلی یک کسب و کار به حساب میآیند. در این بخش فعالیتهایی مانند خرید و فروش را ذکر میکنید.
فعالیتهای سرمایهگذاری
در این بخش باید فعالیتهای مربوط به سرمایهگذاری مانند خرید فروش زمین و تجهیزات و یا وامها را بررسی میکنید.
فعالیتهای مالی
این بخش شامل وجههای نقد مربوط به سهامداران و سرمایهگذاران است.
نکات مهم در مورد جریانهای نقدینگی
نکات زیادی وجود دارند که میتوانید برای مدیریت و محاسبه بهتر جریانهای نقدینگی به آنها توجه کنید. برخی از مهمترین این نکات شامل موارد زیر هستند.
- قبل از اقدام برای محاسبه و مدیریت جریانهای نقدینگی باید به درستی با اهمیت و کاربرد این جریانها آشنا باشید.
- برای چرخه نقدینگی خود یک برنامه زمانی دقیق تعیین کنید.
- برای تهیه جریان نقدینگی باید به موارد مختلفی مانند تورم، تحریمها و شوکهای اقتصادی توجه کنید.
- سعی کنید پیشبینی مالی خود را از وضعیت مالی پروژه تا حد ممکن نزدیک به واقعیت در نظر بگیرید.
- جریانهای نقدینگی خود را به صورت دورهای و منظم تجزیه و تحلیل کنید تا بتوانید برنامهریزیها و استراتژیهای خود را در آینده به صورت درست و اصولی تنظیم کنید.
- جریانهای نقدینگی به شما این امکان را میدهد که هزینههای اضافی را شناسایی و آنها را حذف کنید.
- برای مدیریت بهتر جریانهای مالی میتوانید از نرمافزارهای مختلفی که به این منظور طراحی میشوند استفاده کنید.
- کسریهای بودجه را شناسایی کنید و سعی کنید آنها را رفع کنید.
- سعی کنید بین زمان دریافت درآمدها و تأمین هزینهها زمانی را در نظر بگیرید تا به مشکلی برنخورید.
- میتوانید هزینههای مورد نیاز برای سرمایهگذاریهای جدید را تأمین کنید.
دقت کنید که وجود یک مدیر خوب در یک کسب و کار برای مدیریت جریان نقدینگی بسیار مهم است. سعی کنید یا خودتان رشته مدیریت کسب و کار را دنبال کنید و یا از افرادی که در این رشته تحصیل کرده اند برای کسب و کارتان استفاده کنید. چرا که این افرد به کنترل کردن جریان نقدینگی و البته مدیریت مالی کسب و کار ها تا حد زیادی آگاه هستند. همچنین داشتن یک حسابدار خوب هم بسیار مهم و کمک کننده است.
مطلب پیشنهادی: تورم نقطه به نقطه چیست؟
سخن نهایی
یکی از مهمترین مواردی که کارفرمایان و پیمانکاران در طی انجام هر پروژهای با آن سرو کار دارند جریانهای نقدینگی است.جریان نقدینگی بسیار اهمیت دارد و کنترل و مدیریت درست آن میتواند به شما کمک کند تا پروژه خود را بیشتر به سمت سودآوری هدایت کنید. در این مطلب ما در ابتدا مفهوم جریانهای نقدینگی را بررسی کردیم و در قدمهای بعدی انواع آن، روشهای محاسبه آن و نکات دیگری را که لازم است در این زمینه بدانید شرح دادیم. امیداوریم این مطلب به شما در فهم دقیق تر جریان نقدینگی کمک کرده باشد.