روش‌های تندخوانی برای کنکور

یکی از بهترین تکنیک‌ها برای جلو افتادن از رقبای کنکوری، استفاده از تکنیک تندخوانی است. در واقع با استفاده از این تکنیک، متوجه می‌شوید که مطلب مد نظرتان در رابطه با چیست و ذهنتان برای یادگیری عمقی مباحث آماده می‌شود. از طرفی دیگر، با توجه به زیاد بودن حجم مطالب کنکوری، بسیاری از دانش آموزان زمان کمی برای مطالعه دارند و ناچاراً از برخی مطالب چشم پوشی می‌کنند. در اینجا، استفاده از تکنیک تندخوانی کمک می‌کند تا بر روی تمامی مطالب تسلط بالایی پیدا کنید و با کمبود وقت مواجه نشوید. اگر شما هم قصد دارید با این تکنیک به طور کلی آشنا شوید و زمان کافی برای مطالعه تمامی مباحث کنکوری داشته باشید، این مقاله برای شماست.

تندخوانی برای کنکور چیست؟

بیشتر افراد، به‌طور معمول 150-250 کلمه در دقیقه را مطالعه می‌کنند. دراین‌صورت در یک ساعت حدود 40 صفحه‌ی 300 تا 350 کلمه‌ای را می‌توان مطالعه کرد. با استفاده از این تکنیک، می‌توان همزمان با حفظ و افزایش کیفیت مطالعه، این مقدار را بهبود بخشید و از این طریق به هدف‌های مهم‌تری مانند صرفه‌جویی در وقت رسید. درواقع، تندخوانی یک مهارت کاربردی است که با یادگیری آن می‌توان بازدهی مطالعه‌ را تا حد زیادی بالاتر برد و به رسیدن به یک رتبه عالی در کنکور کمک می‌کند.
کنکور یک فضای رقابتی و چالش برانگیز است. کسی که می‌خواهد در این فضا حرفی برای گفتن داشته باشد، باید کوله بار مهارت‌هایش را سنگین‌تر از رقبای دیگر کند. اما ممکن است بخاطر نام تندخوانی تصور کنید که این تکنیک یعنی خواندن سرسری مطالب و فقط رد شدن از قسمت‌ها مهم کتاب، اما اینطور نیست. با تندخوانی اصولی، سریع‌تر بین خطوط جابه‌جا می‌شوید و‌ ارتباط جملات قبلی با بعدی را به‌احتمال بیشتری به‌ خاطر می‌سپارید. علاوه بر این، تندخوانی به شما کمک می‌کند تا انگیزه شما برای مطالعه بیشتر شود و در زمان کمتری به اهداف خود برسید.

تدریس خصوصی دروس کنکور با بهترین کیفیت و هزینه

مزایای تندخوانی برای کنکور

تندخوانی مهارتی است که می‌تواند به شما در افزایش سرعت و دقت مطالعه برای کنکور کمک کند. این مهارت فواید متعددی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

• افزایش انگیزه: زمانی که بتوانید مطالب را سریع‌تر و با دقت بیشتری بخوانید، مطالعه برایتان لذت‌بخش‌تر خواهد شد. این امر به نوبه خود منجر به افزایش انگیزه و تمایل بیشتر برای مطالعه می‌شود.
• کاهش استرس: یکی از بزرگترین دغدغه‌های داوطلبان کنکور، کمبود وقت است. تندخوانی به شما کمک می‌کند تا در زمان کمتری مطالب را بخوانید و در نتیجه استرس و اضطراب شما را کاهش می‌دهد.
• توانایی خواندن حجم بالای مطالب درسی: در کنکور لازم است تا در مدت زمان کوتاهی، حجم زیادی از مطالب را بخوانید. تندخوانی به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید این کار را به طور مؤثر انجام دهید.
• افزایش تمرکز و دقت: تندخوانی به شما کمک می‌کند تا در حین مطالعه متمرکزتر باشید و از حواس‌پرتی دوری کنید. همچنین با افزایش سرعت خواندن، مغز شما مجبور می‌شود تا اطلاعات را به طور دقیق‌تر پردازش کند.
• بهبود درک مطلب: برخلاف تصور رایج، تندخوانی به معنای خواندن سرسری و بدون دقت نیست. در واقع، با تندخوانی یاد می‌گیرید که مطالب مهم را سریع‌تر شناسایی کرده و بر آنها تمرکز کنید. این امر به نوبه خود منجر به بهبود درک مطلب می‌شود.

مطلب پیشنهادی: نحوه خواندن ریاضی برای کنکور

آیا همه می‌توانند تندخوانی کنند؟

بر اساس تحقیقات انجام شده، مغز انسان قابلیت پذیرش گروه کلمات یا شبه جمله‌ها را به خوبی تک کلمه‌ها دارد. در واقع، ما هنگام مطالعه جملات را به خاطر درک تک تک کلماتش نمی‌خوانیم؛ بلکه این جملات را برای درک شبه جمله‌هایی که کلمات هم در آن‌ها هستند، مطالعه می کنیم. به این مثال توجه کنید: «مندرکنکورموفقمیشم». به این مثال هم توجه کنید: «من در کنکور موفق می‌شم». خواندن کدام جمله برای شما راحت‌تر بود؟ قطعا دومی جمله‌بندی را راحت‌تر خواندید. فردی که سرعت مطالعه پایین‌تری دارد، باید فعالیت مغزی بیشتری نسبت به یک فرد تندخوان داشته باشد، زیرا باید پس از تشخیص هر کلمه، معنای آن را به معنی کلمه بعدی اضافه کند. اما فردی که سرعت مطالعه بالایی دارد، هر بار شبه جمله‌ها را به وضوح می‌بیند و تنها یک ارتباط ساده میان دو قسمت برقرار می‌کند. بنابراین در این حالت، مغز کار کمتری انجام می‌دهد و انرژی کمتری صرف می‌شود.
بنابراین، از فواید اصلی تکنیک تندخوانی می‌توان به کار فیزیکی کمتر توسط چشمان و مغز اشاره کرد که موجب می‌شود هنگام درس خواندن احساس خستگی  کمتری داشته باشید. با این روش، به جای اینکه حدوداً ۵۰۰ توقف بر روی هر صفحه انجام دهید، با تندخوانی نزدیک به ۱۰۰ توقف در صفحه خواهید داشت و عضلات چشمتان کمتر درگیر می‌شود.

مطلب پیشنهادی: نحوه خواندن شیمی کنکور

باورهای غلط درباره تندخوانی

ممکن است شما هم با این جملات هنگام مطالعه دروس کنکوری مواجه شوید. «فرد تندخوان مفاهیم را درک نمی کند»، «حداکثر سرعت مطالعه ۵۰۰ کلمه در دقیقه است! » و «با افزایش سرعت مطالعه تمرکز حواس کاهش پیدا می‌کند» اما باید بدانید این‌ها تماماً باورهای غلطی هستند و بدون دانشی در این زمینه عنوان می‌شوند.

فرد تندخوان مفاهیم را درک نمی کند.

یکی از باورهای غلط و رایجی که در رابطه با تندخوانی وجود دارد این است که بسیاری از افراد تصور می‌کنند دانش آموزان با این روش مطالب را به صورت عمقی درک نمی‌کنند. اما این موضوع کاملاً برعکس است و فردی که هنگام مطالعه توقف زیادی داشته باشد و آهسته مطالعه کند، امکان دارد که تمرکز خود را از دست دهد، بی حوصله شود و نتواند معنی مطلبی را که می‌خواند به درستی درک کند. اما کسی که از این تکنیک استفاده می‌کند می‌تواند شبه جمله‌ها را به راحتی تشخیص دهد و مفهوم آن‎‌ها را سریع‌تر درک کند. در کنار این مزایا، دانش آموزان با تندخوانی مطالب کم اهمیت درسی را سریع‌تر شناسایی می‌کنند و بر روی مطالب مهم‌تر متمرکز می‌شوند. اما موضوعی که مهم است، اینکه ممکن است دانش آموزان در یکسری دروس مانند ریاضی، فیزیک و شیمی که نحوه یادگیری آنها متفاوت‌تر است، برای تندخوانی کمی مشکل داشته باشند. در این مواقع، پیشنهاد می‌کنیم برای تقویت پایه دروس محاسباتی از کلاس خصوصی ریاضی، کلاس خصوصی فیزیک و… کمک بگیرید تا در تندخوانی هم دچار مشکل نشوید.

حداکثر سرعت مطالعه ۵۰۰ کلمه در دقیقه است!

یکی از باورهای اشتباه دیگر این است که افراد تصور می‌کنند، حداکثر سرعت مطالعه ۵۰۰ کلمه در دقیقه است. طبق بررسی‌های انجام شده، دانش آموزان می‌توانند با هر بار مکث حدود شش کلمه را بخوانند. همچنین شما می‌توانید در هر ثانیه تا چهار بار مکث کنید. در نتیجه به راحتی با تمرین و تکرار می‌توان سرعت مطالعه را تا حد ۱۰۰۰ کلمه در دقیقه افزایش داد.

با افزایش سرعت مطالعه تمرکز حواس کاهش پیدا می‌کند

از یک جهت آموزش‌های نادرست درباره نحوه مطالعه و از جهتی دیگر، اطلاعات غیرکافی درباره طرز کار چشم و مغز، باعث ایجاد سرعت مطالعه‌های متوسط شده است. این تصور که عموماً فکر می‌کنند که آهسته خواندن به معنی درک کردن کامل مطلب است، اشتباه است. برای اینکه متوجه شوید مطلبی را به خوبی یادگرفته‌‌اید یا نه، راه‌‌های دیگری هم وجود دارد. برای مثال می‌توانید از خودتان سوال بپرسید، تمرین‌های کتاب یا جزوه را حل کنید و یا حتی مطالبی را که خوانده‌اید به صورت خلاصه ارائه دهید. با این کار، متوجه می‌شوید تا چه حدی بر روی مطالب تسلط دارید.

مطلب پیشنهادی: چرا ریاضی را یاد نمی‌گیریم؟

تمرین‌های آموزش تندخوانی

حال که با مزایای تندخوانی و باورهای غلط در رابطه با این تکنیک آشنا شدید، وقت این است که چند تمرین کاربردی برای این روش را بیاموزید.

روش‌های تمرین لب‌نزدن کلمات

ابتدا باید خودتان به این باور برسید که که برای فهم معنای عبارات، نیازی به کلمه‌به‌کلمه‌خوانی نیست. همچنین، موارد زیر در ترک عادت بلندخوانی یا زمزمه‌خوانی کمککننده هستند.

• دستان‌تان را روی لبان‌تان بگذارید و لب‌زنی‌ها را مدیریت کنید.
• خط را با مداد و یا نشانگری دیگر دنبال کنید.

اما در نهایت انتخاب بهترین روش به خودتان بستگی دارد و بسته به سبک مطالعه خود می‌توانید از روش‌های شخصی دیگر هم کمک بگیرید.

خط‌بردن همراه با وارونه‌گرفتن کتاب

کتاب را وارونه بگیرید و با یک مدادبه صورت یکنواخت شروع به خط بردن کنید. یک خط را حدودا 10 مرتبه به این روش بخوانید.

1. هر بار سرعت حرکت مدادتان را بیشتر کنید.
2. بعد از چند بار دیگر نیازی به حرکت مداد ندارید و می‌توانید با سرعت از روی مطلب نوشته شده بخوانید.
3. در نهایت، کتاب را به‌طور عادی بردارید و از روی همان خط بخوانید. حالا می‌بینید سرعتتان در مطالعه بیشتر شده است. این کار را روزی 20 دقیقه و به‌مدت یک‌هفته این کار را تکرار کنید. قطعا در روزهای بعدی شاهد افزایش سرعت خود در روش تندخوانی می‌شوید.

پوشاندن متن خوانده شده با فلش کارت

برای کنترل حرکات چشم و برگشت به عقب، فلش‌کارتی مناسب را تهیه کنید و قسمت‌های خوانده شده از صفحه را با آن پنهان کنید. این راهکار در کاهش وسواس مطالعه و جلوگیری از نگاه به جملات قبلی بسیار تاثیرگذار است. البته نگران نباشید این برگشت‌ها منطقی است و از عدم یادگیری دانش آموزان نشات می‌گیرد.

ابتدا روی سرعت خواندن کار کنید و سپس به سراغ درک مطلب بروید

در ابتدا بر روی بهبود سرعت مطالعه متمرکز شوید. بهتر است پیشرفت‌تان را به‌صورت روزانه ارزیابی کنید. حتمانباید هر روزتان بهتر از روز قبل باشد. اما اگر در طولانی‌مدت در هر حال درجا‌زدن هستید، باید روش‌های دیگری را امتحان کنید. برای اندازه‌گیری سرعت مطالعه از روش زیر کمک بگیرید.

1. تعداد کلمات یک‌خط را شمرده و در تعداد خطوط صفحه ضرب نمایید.
2. زمان‌سنجی را روی عدد دلخواه‌تان تنظیم و تعداد صفحات خوانده‌شده را در مدت‌زمان سپری‌شده ضرب کنید.
3. تعداد صفحات را در تعداد کلمات هر صفحه ضرب کنید.
4. عدد به‌دست‌آمده را بر مدت‌زمان سپری‌شده تقسیم کرده و سرعت خواندن تعداد کلمات در هر دقیقه را به‌دست‌‌ آورید.

مطلب پیشنهادی: روش‌های تست زنی در کنکور

چرا نمی‌توانیم تندخوانی کنیم؟

به‌ طور کلی برای رسیدن به بیشترین میزان بهره‌وری در مطالعه کافی است بعضی از عادت‌های خود در هنگام مطالعه را ترک کنید و نکان مثبت‌تری را در خود تقویت کنید.

محدودکردن میدان دید

همین الان یک کتاب را بردارید. با هر نگاه به متن چه تعداد کلمه را می‌توانید در بازه زمانی مشخص ببینید؟ این کار کمی برایتان سخت است و به یاد داشته باشید که هنگام مطالعه به‌روش تندخوانی قرار نیست حروف را بخوانید. مهم‌تر از آن، اگر تابه‌حال کلمات را می‌خواندید، این عادت را ترک کنید. شما باید بر روی خواندن جملات تمرکز کنید و البته فراموش نکنید که معیارتان برای مطالعه پاراگراف باشد. پس همین حالا محدوده‌ی دیدتان را وسیع‌تر کنید.

خواندن با صدای بلند

اگر فکر می‌کنید با صدای بلند درس خواندن بهترین روش برای یادگیری است، سخت در اشتباهید. بهتر است هر چه زودتر این عادت را برای افزایش کیفیت مطالعه خود کنار بگذارید. خواندن دروس با صدای بلند نه‌تنها سرعت شما را کم می‌کند، بلکه منجر به خسته شدن و از دست رفتن انرژی می‌شود.

زیر لب خواندن کلمات

زیر لب خواندن را کنار بگذارید. شاید این کار نسبت به بلندبلندخواندن انرژی کمتری صرف کند و کمتر احساس خستگی کنید. اما در واقع، این کار همان معایب خواندن با صدای بلند را دارد.

مطالعه یکباره تمامی اجزای جمله

اگر تا امروز تمامی اجزای جمله را پشت‌سرهم می‌خواندید، این کار را کنار بگذارید. در مرحله اول، باید به‌سرعت اجزای اصلی جمله را شناسایی کنید و آن‌ها را بخوانید تا مفهوم کلی را متوجه شوید. برای تندخوانی کنکور نیازی نیست بر روی دستور زبان خیلی تسلط بالایی داشته باشید. بیشتر افراد می‌دانند که فاعل و مفعول قبل از فعل قرار دارد و هر فعل هم تعدادی حرف‌ اضافه دارد. شما باید کلمات ربط و اضافه‌ی جانبی را حذف کنید و نقداً بی‌خیال جمله‌های وصفی و معترضه شوید. بعد از مطالعه کلی جمله، می‌توانید به مثال‌ها یا معترضه‌ها رجوع کنید.

حواسپرتی با سطرهای قبلی

هر لحظه امکان دارد با گم‌شدن سرخط حواس شما هم پرت شود. این موضوع ممکن است با کم و زیاد شدن متن و حتی زبان آن اتفاق بیوفتد. برای اینکه این اتفاق نیوفتد، یک تکه‌کاغذ را زیر جملاتی قرار دهید که می‌خوانید و آن را بالای هر سطر بذارید. این روش را با گرفتن خودکار زیر کلمات هم جایگزین کنید.

سوالات متداول

آیا استفاده از تکنیک تندخوانی برای تمامی دروس کنکور مناسب است؟

استفاده از تکنیک‌های تندخوانی برای همه دروس کنکور می‌تواند مفید باشد، اما این موضوع در درس‌های مختلف تا حدی متفاوت است. دروس که از ساختار منظمی و مفاهیم عینی تشکیل شده‌اند، مانند ریاضی، فیزیک و شیمی، بیشترین پتانسیل را برای بهره‌مندی از تندخوانی دارند.