تدریس خصوصی تار

تار یک ساز زهی اصالتاً ایرانیست که با مضراب نواخته می‌شود. اگر تشخیص سازهای ایرانی برای شما دشوار است، باید بگوییم تار همان سازیست که دارای دو شکم بزرگ و کوچک (به اسم نقاره) می‌باشد. اگرچه اساتید ترمینولوژی یا اصطلاح‌شناسی باید در این باره نظر بدهند، اما به نظر می‌رسد نام سازهایی غیر ایرانی نظیر سیتار هندی یا گیتار غربیان از اسم همین تار سنتی ما به عاریه گرفته شده باشد. داشتن ساختاری تقریباً مشابه و سبک نگه داشتن یا نواختن این سازها نیز صحه دیگری بر این ادعا می‌گذارد. تارهای ایرانی در گذشته دارای ۵ رشته سیم بودند که به همت درویش خان، یک سیم دیگر به آن اضافه شد. در پی این ماجرا که می‌توانید شرح آن را در انیمیشن «سیم ششم» ببینید، چهار مضراب‌ها و ملودی‌هایی که روی سیم‌های دُ به رنگ سفید و سل به رنگ زرد اجرا می‌شوند، نمایش قدرتمندتری دارند. می‌دانیم که علاوه بر ایران، برخی از کشورهای همسایه ما نظیر تاجیکستان، آذربایجان، ارمنستان و ... در موسیقی سنتی خود تار – در مواردی با تفاوت‌هایی جزئی – دارند. اما نکته‌ای که شاید برای برخی هنردوستان ایرانی دردناک باشد، ثبت شدن هنر اجرای آذربایجانی تار را در فهرست میراث فرهنگی و معنوی یونسکو است. اگرچه در اعتراض به این امر مسئولان فرهنگی کشور آذربایجان اذعان داشته‌اند که ما ساز آذربایجانی را ثبت کرده‌ایم و نه نمونه ایرانی آن را، اما اهل فن می‌دانند که این ساز تغییر یافته نمونه ایرانی خود با برداشتن ربع پرده‌ها و کمی تغییر شکل است. از آن گذشته استفاده از مقام‌ها و دستگاه‌های موسیقی ایران، امر را به خوبی روشن می‌کند. در هر صورت وظیفه ما به عنوان افرادی که در پی آموزش تار نت به نت تار هستیم این است که در یادگیری و بهتر نواختن آن اهتمام ورزیم و بدین ترتیب از این میراث کهن مان نگهداری کنیم.

به گفته بیشتر اساتید این حوزه، پس از شروع آموزش تار از صفر، تقریباً 6 ماه طول می‌کشد که هنرجو درست نشستن، درست گرفتن ساز، اصول اولیه نوازندگی و تئوری‌های پایه را یاد بگیرد. با گذر از این دوره ردیف‌ها و دستگاه‌های بیشتری به وی آموزش داده می‌شود. چنانچه حضور در کلاس‌های آموزش آهنگ با تار مرتب برگزار شود و هنرجو نیز در تمرین و تکرار ثابت قدم باشد، 18 ماه الی 2 سال از بدو شروع آموزش تار از پایه برای رسیدن به سطحی مطلوب زمان لازم است.

برای افرادی که هنر نوازندگی را به صورت یک مهارت تخصصی نگاه نمی‌کنند، نواختن سازهایی به ظاهر ساده مثل پرکاشن، دف، تنبک و سایر سازهای کوبه‌ای بسیار ساده است. این در حالیست که ما می‌دانیم چنین نیست و نواختن هریک از این آلات موسیقی مستلزم داشتن مهارت و تجربه است! این مطلب از آن جهت ذکر شد که بگوییم در سازهای زهی مثل تار که پیچیدگی به مراتب بیشتری دارد، با کار ساده و آسانی طرف نیستیم. اما نگران نباشید! حتی بهترین تارنوازان تاریخ نیز روزی از این هنر بی‌بهره بوده‌اند. یادگیری تار آسان است به شرطی که با حضور مستمر در کلاس‌ها، تمرین با دقت و از روی حوصله دروس، استمرار در بلند مدت و صد البته داشتن استعداد و علاقه همراه باشد. بی تردید داشتن یک مصاحبه اولیه با اساتید کارآموز می‌تواند دید بازتری از میزان سختی و آسانی، زمان و هزینه‌های فراگیری این هنر به شما بدهد.

بسیاری از اساتید تار ترجیح می‌دهند که از روی یک مرجع امتحان پس داده و معتبر آموزش خود را پیش ببرند. مراجعی که عبارت‌اند از کتاب آموزش هنرستان تار و سه تار و دستور مقدماتی تار و سه تار که هر دو تألیف روح الله خالقی هستند. ناگفته نماند که در این روش آموزش تار به زبان ساده برخی اساتید به منظور افزایش بازدهی خود و شاگردانشان دست به حذف و اضافه کردن فصول یا تغییر ترتیب آموزش آن‌ها را می‌زنند. در مسیر یادگیری تار، تقویت گوش بواسطه آشنایی با آثار بزرگان این عرصه به ما در یادگیری بهتر، اجرایی قوی‌تر و آهنگسازی خلاقانه‌تر کمک می‌کند. به همین منظور لیستی 10 تایی از قطعاتی که یک تارنواز باید شنیده باشد را در ادامه آورده‌ایم:

امروزه یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های همه افراد – به ویژه در شهرهای بزرگ – مشکل کمبود زمان، ترافیک یا در مسیر بودن‌های تمام نشدنی و صد البته هزینه‌های سنگین زندگیست! مسائلی که هریک به نحوی سبب می‌شوند تا مجالی برای آموزش تار برایمان نماند. به همین منظور می‌توان ادعا کرد که تدریس خصوصی تار آن هم به صورت آنلاین فرصتی را فراهم می‌سازد تا بتوانیم در سکوت و آرامش خانه خود، بدون نیاز به رفت و آمدهای پردرسر در سطح شهر یا صرف هزینه‌های سنگین، طریقه کار کردن با این ساز خوش نوا را بیاموزیم. شما می‌توانید با بررسی لیست مدرسان تار در کارآموز، مقایسه رزومه آنان و حتی ارسال پیام به ایشان، در خصوص برنامه کاری و هزینه‌های تشکیل کلاس‌های مذکور اطلاعاتی را به دست بیاورید. همچنین اگر به سایر سازهای ایرانی مثل سه تار یا سنتور هم علاقه مندید، می‌توانید صفحات تدریس خصوصی سه تار یا تدریس خصوصی سنتور را نیز مشاهده بفرمایید.